امروزه رسانه ها، به عنوان یکی از تاثیرگذارترین ابزارها در زندگی افراد نقش مهمی ایفا می کنند. رسانه ها به تدریج در حال افزایش نفوذ خود بر سبک زندگی افراد، آگاهی از واقعیت اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و شکل دادن به ارزش های شخصی هستند. با توجه به تنوع انواع مختلف رسانه ها، سواد رسانه ای به کمک مخاطبان رسانه ها می آید؛ البته نه به لحاظ مصونیت بخشی و حمایت گری از مخاطبان بلکه به لحاظ مجهز و توانمند کردن مخاطبان در مواجهه با پیام های رسانه ای و دست یافتن به قدرت گزینشگری و انتخاب گزینه ها و پیشنهادهای سالم و ارتقاء مهارت های فردی به منظور تفسیر و تحلیل پیام های رسانه ای است. فراموش نکنیم هدف از سواد رسانه ای حمایت گری نیست بلکه هدف از سواد رسانه ای آماده سازی و تدارک گری است، تا مخاطبان با قوه تشخیص خود به معنایابی و معناسازی از پیام ها دست یابند. روح حاکم بر سواد رسانه ای تفکر انتقادی و حفظ استقلال فکری و اجتناب از مواجهه انفعالی با پیام های رسانه ای است.

شخصی که دارای سواد رسانه ای است ماهیت نقش ها و عملکردهای رسانه ها و تامین کنندگان اطلاعات در جامعه را درک می کند. شهروندان با سواد رسانه ای می توانند بررسی کنند چه کسانی نماینده رسانه و تامین کنندگان اطلاعات هستند و چه کسانی نیستند و چگونه خود را ارائه می نمایند و این ارائه چه معنایی دربردارد و کدام رسانه و تامین کننده اطلاعات نقطه نظرهای خاصی را ترویج می کنند.

لاجرم با توجه به زندگی رسانه ای، کیفیت اطلاعات دریافتی، بر انتخاب های ما و پیامدهای آن اثر می گذارد. بنابراین باید بدنبال راهبردهای ملی سواد آموزی رسانه ای باشیم و استفاده نقادانه، مسولانه و اخلاقی از پیام های رسانه ای را در میان شهروندان تشویق و ترویج نمود. برنامه سواد رسانه ای، توانایی لازم برای تعامل با بسترهای اطلاعاتی و رسانه ای، به منظور ایجاد ارتباط هدفمند و مبتنی بر نیاز اطلاعاتی برای شهروندان را فراهم می کند و آنان را به تحقیق و جستجو و عدم تسلیم و انفعال در برابر پیام ها ترغیب می کند. سواد رسانه ای برای تمامی شهروندان مورد نیاز است و نقش مهمی برای نسل های جوان تر، هم به عنوان شهروند و هم به عنوان مشارکت کننده در اجتماع بازی می کند. عامل اساسی در فهمیدن اینکه جامعه ای سواد رسانه ای قابل قبولی دارد، توجه به آموزش سواد رسانه ای آن جامعه است.

سواد رسانه ای نیازمند آن است که از طریق فرهنگ سازی عمومی به یک مطالبه جدی برای شهروندان جامعه تبدیل گردد و به صورت یک جنبش پرانرژی دنبال شود.

_{دکتر بهاره نصیری ـ دبیر علمی دومین همایش بین المللی سواد رسانه ای و اطلاعاتی}